تدریس: مزاج شناسی کاربردی مدرس: استاد طالقانی جلسه: پنجم

تدریس: مزاج شناسی کاربردی
مدرس: استاد طالقانی
جلسه: پنجم

در جلسه قبل ساده ترین روش جهت شناخت مزاج کنونی فرد را بازگو کردیم.

اما جهت تسلط بیشتر شما عزیزان شناخت مزاج را کمی بیشتر بسط میدهیم.
ما تا جلسات قبل شناخت مزاج را بصورت ساده بیان کردیم.

شاید برخی از ما گله کنند که چرا روشهایی مثل نبض را در اصول شناخت مزاج در جلسات اولیه طرح نکردید.

حقیر نبض را جزء راههای مکمل شناخت مزاج میدانم نه از روشهای اصلی.

برای نبض چند مساله وجود دارد:

اول آنکه بهر علت شاید لمس دست ونبض مخاطب وجود نداشته باشد یا به صلاح نباشد.

دوم آنکه، بررسی نبض حتی در مرحله ابتدائی شامل شرایط خاص است.
مثلا اگر یک دموی با شکم پر باشد خون جهت هضم به عمق و گوارش میرود و رگها از فشار و قوت تهی میشوند.
یا استرس نبض را تهی و گاها برعکس قوی میکند و شناخت مزاج را سخت و فرد را سرگردان میکند.

سوم آنکه گرفتن نبض حتی در مرحله ابتدایی محتاج مهارت اولیه است تا حداقل طول و عرض و ارتفاع نبض را درک کند.

با اینحال مطالب بعدی مانند نبض، میل جنسی ، گوارش و میل به غذا و…از شاخه های فرعی شناخت مزاج است که ذیلا عرض میکنیم و مجدد تا کید میکنیم اصل در تشخیص مزاج همان جلسات قبل میباشد.

بعنوان مثال برخی عنوان میکنند اگر فرد دارای مزاج جنسی قوی میباشد پس گرمایی و عکس آن سرمایی.
در حالیکه در برخی مواقع این مطلب صادق نیست.

مثلا فردیکه گرمایی هست اما میل وتوان جنسی ضعیف دارد و این مطلب میتوانند به علل مختلف بستگی داشته باشد. مثلا در بسیاری اوقات مشکلات فکری و روحی ماند استرس ها.عصبانیت و…موجب ضعف جنسی میشود.

.
نبض:

نبضی که از نظرطول، عرض، ارتفاع قوی باشد و محل نبض درلمس گرم باشد نشان نبض یک دموی مزاج است.

نبضی که ازنظر ارتفاع مانند نبض دموی مزاجان قوی اما از نظرعرض و طول از آنان ضعیف تر است و در لمس محل نبض گرمی وخشکی نمایان است.

نبض سوداوی مزاجان از نظر طول وعرض و ارتفاع ضعیف وگاها یافتن نبض سخت تر از مزاج های دیگراست و در محل لمس نبض خشکی و سردی یافت می شود.

نبض بلغمی مزاجان ازنظرطول وارتفاع ضعیف وعرض آن ضعیف است و در محل لمس نبض سردی و نرمی یافت می شود.

بصورت کلی آنکه نبض گرم مزاجان قویتراز نبض سردمزاجان است.

میل خوردن وتوان هضم(اشتها):

میل به غذا نشان میزان توان و نوع مزاج حاکم، درون و باطن بدن را آشکار می سازد و هر چه حرارت و رطوبت متعادلتر باشد اشتهاء به خوراک وتوان هضم بالاتر است.
با این مقدمه میگوئیم:

دموی ها دارای بالاترین اشتهاء وبالاترین توان هضم می باشند(دارای دستگاه گوارش وهاضمه قوی).

سوداوی ها بعلت ترشح بیش از اندازه سوداء به فم معده که وظیفه آن ایجاد اشتهاء وگرسنگی است میل به خوردن واشتهای بالائی دارند اما توان خوردن وهضم ضعیفی دارند این گروه در اصطلاح چون سیرغذا نمی شوند، تیکه تیکه غذا می خورند هر یک ساعت یک ساعت چند لقمه می خورند همیشه گرسنه اند اما وقتی به غذا می رسند اشتهای خوردن ندارند و دستگاه هاضمه آنها نیز بعلت سردی ورطوبت ضعیف است.

صفراوی ها بعلت ترشح زیاد صفرا در بدن و معده میل زیاد به غذا کمتر دارند و به همین علت که حرارت بالای بدن آنها موجب سوخت بیشتر غذا وبافت ها می شود اما از طرفی بعلت کمبود اشتها غذای کافی به اعضاء نمی رسد لاغرتر از بقیه گروه ها می باشند.

بلغمی ها نیز بعلت رطوبت وسردی زیاد معده میل زیادبه غذا دارند اما توان هضم ضعیف دارند ودر صورت غلبه بلغم در بخش گوارش وهضم غذاها بصورت هضم وجذب ناقص در مدفوع قابل مشاهده است.

مجدداً متذکر می شویم این معیارها نسبی می باشد یعنی صفراوی نسبت به بلغمی و دموی اشتهای کمتری دارد نه آنکه برای صفراوی حکم کنیم وی دارای اشتهای ضعیف باشد چه آنکه بحث صاحب یک مزاج با صاحب غلبه یک مزاج متغییر است مثلاً فردی که غلبه مزاج صفرا دارد دارای اشتهای ضعیفی است اما یک فرد دارای مزاج پایه صفرا که غلبه و بیماری صفرا ندارد در حد خود به اندازه می خورد و می آشامد.

غلبه مزاج وعلائم آنرا در جلسات بعد بازگو خواهیم کرد.

گرایش به شیرینی یا ترشی یا …

تمایل به شیرینی وشوری نشان سردی بدن و دستگاه گوارش و تمایل به ترشی نشان گرمی مزاج بدن و دستگاه گوارش است چه آنکه شیرینی و شوری دارای مزاج گرم وخشک وترشی دارای مزاج سرد است و هر فردی برای تعدیل مزاج خود طبیعتاً میل به ضد مزاج خود دارد

میل وتوان جنسی (تمایل به مقاربت):

میل وتوان جنسی بطورکلی وابسته به دو ملاک رطوبت وحرارت است یعنی هرچه حرارت ورطوبت درفرد معتدل باشد میل وتوان جنسی فرد نیز معتدل خواهد بود.

ادامه تدریس در صفحه دوم

✅صفحه دوم از تدریس جلسه پنجم مزاج شناسی کاربردی:

صفراوی ها دارای میل وتوان جنسی زیاد می باشند این گروه از نظرمیل جنسی حتی از دموی ها قوی ترند اما از نظر توان جنسی از دموی ها ضعیف ترند.

دموی ها از نظر میل و توان جنسی هردو در اوجند و میل وتوان جنسی قویی دارند هرچند صفراوی ها زودتر به ارگاسم می رسند و در صورت غلبه زیاد دچار زود انزالی گرم می شوند

سوداوی ها میل جنسی زیاد دارند اماتوان جنسی ضعیفی دارند.

بلغمی ها از نظر میل و توان جنسی ضعیف می باشند.

♻️تذکر: بین میل وتوان جنسی تفاوت است شاید یک فرد میل به جماع ومیل جنسی در او زیاد باشد وتمایل به جماع داشته باشد اما هنگام جماع و مقاربت زود خسته شود یا زودانزالی داشته باشد.

تذکرات:

الف: هنرآموز باید توجه داشته باشد دارنده یک مزاج بیمارنیست مثلا فردی که دارای مزاج سوداء یا بلغم است بیمار نیست و نیازی به درمان ندارد، درصورتی این فرد نیازمند درمان می باشد که غلبه مزاج پیدا کند یعنی مقدار هریک از اخلاط آن از حد استاندارد و متعادل در بدن فراتر رود.

مثلا اگر مقدار صفرا در بدن از حد متعادل بالاتر رود گرمای بدن بیش ازحد زیاد می شود و عملکرد صحیح بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.

ب: در تشخیص مزاج باید مزاج جبلی وارثی فرد را با مزاج کنونی فرد مورد تمایز قرار داد.
به عنوان مثال شاید فردی بشما مراجعه نماید چهارشانه و تنومند وعضلانی ودارای مزاج گرم اما تیرگی دور چشم نیز در او مشهود باشد و بعد از بررسی مشخص می شود فرد چند ماهی درگیری فکری شدید و مشکلات شغلی یا خانوادگی دارد.

در این گونه مواقع می گوییم مزاج پایه و جبلی فرد دم است اما اکنون غلبه سوداء پیدا نموده است.
در اینجا باید صرفا غلبه سوداء که بیماری سوداء است را با ملاحظه مزاج پایه او درمان نمود.

تذکر مهم:
برخی ازهمکاران جهت تشخیص مزاج پایه از گروه خونی فردیا فصل وماه تولد وی استفاده می نمایند مثلا ابراز می دارند افراد دارای گروه خونی A دارای مزاج جبلی و پایه سوداء و… می باشند، اما نظرحقیر و برخی اساتید منجمله استاد حسین خیراندیش چنین نیست و صرف داشتن گروههای خونی وتولد فرد در ماه خاص را دلیل بردارا بودن مزاج جبلی نمی دانیم.

♻️شاید دو معیار گروه خونی وتولد درفصل خاص درخصوص تعدادی از افراد وحتی در برخی مناطق برای اکثریت قابل انطباق باشد اما به هیچ وجه معیار کامل نیست و معیار همان است که در بخش تشخیص مزاج این تدریس ها ذکر کردیم.

التماس دعا
طالقانی

✨کانال مرجع تخصصی طب ایرانی اسلامی ✨
https://telegram.me/joinchat/DXph7kDEs2ciiVGoIhfpeg